رئیس سازمان فضایی ایران گفت: تصاویر ماهواره‌ای خیام نقش مهمی در برآورد سطح مخازن آب مانند سدها، تالاب‌ها و دریاچه‌ها دارند كه در مدیریت خشكسالی و كنترل مصرف آب مؤثر است.
حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران در خصوص آخرین وضعیت استفاده از داده‌های ماهواره‌های خیام گفت: ماهواره خیام كه از 18 مرداد 1401 در مدار قرار گرفته، پس از پایان موفقیت‌آمیز مراحل تست، از اواخر سال 1401 به‌طور عملیاتی شروع به فعالیت كرده است. این ماهواره تصویربرداری با دقت حدود یك متر، روزانه تصاویر متعددی از مناطق مختلف كشور بر اساس سفارش‌ها اخذ می‌كند و پوشش‌های متعددی از سطح ایران به تا كنون تصویر برداری شده است.
وی با اشاره به اینكه ماهواره خیام هر سال تقریباً یك پوشش كامل از كشور را برداشت و تصاویر دقیقی را در حوزه‌های مختلف ارائه می‌دهد، افزود: تصاویر ماهواره‌ای دقیق كاربرد‌های گسترده‌ای دارند كه عمدتاً در حوزه كاداستر یا حدنگاری، نقشه‌برداری، تشخیص تغییرات زمین كه در سامانه پنجره واحد زمین به كار می‌رود، پروژه جی‌نف و برآورد منابع آبی و كشاورزی و ... به‌كار گرفته می‌شوند. در شناسایی اجسام گوناگون، عوارض زمینی، و سایر موارد تحقیقاتی از تصاویر ماهواره خیام می‌شود استفاده كرد.
سالاریه در ادامه با اشاره به اهمیت پروژه جی‌نف گفت: یكی از مهم‌ترین كاربرد‌های تصاویر خیام، تأمین تصاویر پایه برای به روز رسانی نقشه‌ها است كه در تطبیق كد پستی، آدرس و نقشه در پروژه راهبردی جی نف كه از پروژه‌های مهم وزارت ارتباطات با محوریت شركت ملی پست است، به كار می‌رود.
وی به ویژگی‌های فنی ماهواره اشاره كرد و افزود: این ماهواره تصاویر اصطلاحاً پن شارپ با رزولوشن حدود یك متر و تصاویر طیف رنگی با دقت چهار متر تولید می‌كند و البته با تكنیك‌های پردازشی پیشرفته می‌توان به رزولوشن‌های حدود 0.5 متر هم رسید كه از محصولات پردازش شده تصاویر ماهواره‌ای است و پژوهشگاه فضایی ایران به فراخور نیاز مشتریان تهیه و ارائه می‌كند. این محصولات در تهیه و به‌روزرسانی نقشه‌ها، تشخیص تغییرات كاربری زمین، برآورد سطح زیركشت و مدیریت منابع آب و محیط زیست كاربرد دارد.
سالاریه درباره كاربرد تصاویر در مدیریت بحران تصریح كرد: در مواقع بروز حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله و آتش‌سوزی، ارتباط مستقیم و نزدیكی با ستاد بحران، هلال‌احمر، شهرداری‌ها و استانداری‌ها داریم. تصاویر ماهواره‌ای به سرعت تهیه و در اختیار دستگاه‌های مربوطه قرار می‌گیرد تا در ارزیابی خسارات و برنامه‌ریزی امدادرسانی مؤثر باشد.
وی درباره استفاده از تصاویر در بخش كشاورزی گفت: یكی از موضوعات مهم، پایش منابع آبی و مناطق دچار تنش آبی است كه با كمك تصاویر ماهواره خیام در نقاط مد نظر دستگاه‌های متولی تحلیل انجام و در اختیار قرار داده می‌شود. همچنین در حوزه تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و مراكز پژوهشی می‌توانند با ارائه نیازشان و ثبت اطلاعات درخواستی، تصاویر مد نظر را دریافت نمایند و امتیازات و تخفیف‌های مناسبی در این خصوص پیش بینی شده است.
سالاریه افزود: تصاویر ماهواره‌ای خیام نقش مهمی در برآورد سطح مخازن آب مانند سدها، تالاب‌ها و دریاچه‌ها دارند كه در مدیریت خشكسالی و كنترل مصرف آب مؤثر است. این داده‌ها همراه با مدل‌های هوش مصنوعی و اندازه‌گیری‌های زمینی به الگوریتم‌های پیش‌بینی دقیق كمك می‌كنند.
وی تصریح كرد: سازمان و پژوهشگاه فضایی ایران به‌عنوان نهاد‌های متولی این حوزه، تصاویر ماهواره‌ای را با درخواست متقاضی در اختیار دستگاه‌های مسئول در حوزه مدیریت منابع آب، كشاورزی و محیط زیست قرار می‌دهد و تفاهم‌نامه‌هایی با اغلب نهاد‌ها در حوزه‌های یاد شده دارد. همچنین تصاویر ماهواره‌ای امكان شناسایی پهنه‌های آسیب‌دیده را در حوادث گوناگون نظیر سیل، زلزله و آتش‌سوزی فراهم می‌كنند و می‌توان به كمك آن مسیر‌های دسترسی و مناطق بحرانی را شناسایی كرد.
سالاریه درباره دسترسی بخش خصوصی و دولتی به تصاویر گفت: سفارش تصویر از طریق سایت سازمان و پژوهشگاه فضایی یا ارسال نامه امكان‌پذیر است. مشتری یا متقاضی منطقه مد نظر را مشخص می‌كنند و اعلام می‌كند كه آیا تصویر آرشیوی نیازشان را رفع می‌كند یا خیر. اگر تصویر مد نظر در آرشیو موجود باشد، در اختیار قرار داده می‌شود و در غیر این صورت نیاز به تصویر از طریق تصویربرداری جدید رفع می‌شود.
